Ammoniak en verzuring

Ammoniakemissies (stikstofemissies) gelden al decennia als één van de voornaamste bedreigingen van veel natuur. De huidige ammoniakemissies veroorzaken de veelgenoemde ‘ammoniakdeken’ boven Nederland. Het merendeel van de ammoniakemissies komt van de veehouderij, deels uit de stallen en deels uit het mest-uitrijden. De huidige hoeveelheid emissies zijn -onomstreden- onverenigbaar met de nog bestaande Nederlandse (wettelijk beschermde) natuurwaarden. De emissies (deposities) dienen in veel gevallen minimaal te worden gehalveerd.

In de jaren tachtig en negentig is op rijksniveau reductiebeleid opgesteld. Echter, in de afgelopen jaren is door de overheid in het beleid steeds meer water bij de wijn gedaan met als direct gevolg dat de emissies al meerdere jaren niet langer afnemen. Hoewel dikwijls gesuggereerd, betekent een bepaalde ammoniakemissiereductie in veel gevallen niet ook eenzelfde geur- en/of fijnstofreductie.

Luchtwassers geldt als belangrijke techniek voor ammoniakemissies. Deze is echter enkel praktijkrijp bij grote varkensstallen, wat overeenkomt met ca. 5% van de totale ammoniakemissies. Voor de realisatie van luchtwassers wordt subsidie gegeven, zonder dat is geregeld dat de milieuwinst tenminste deels ook daadwerkelijk ten goede aan natuur en milieu komt. Emissiereductie op bedrijfsniveau door inzet van luchtwassers is onder de huidige regels niet vereist.

Uit de wettelijke verplichtingen van de Natuurbeschermingswet volgt dat de veehouderij-ammoniakemissies robuust dienen te worden teruggebracht. De nu geldende politieke koers is gericht op het bevoordelen van de veehouderijbelangen ten nadele van de natuurbelangen, onder meer door zoveel mogelijk bedrijven te ontheffen van een vergunningplicht. Dit komt de facto neer op het loslaten van het principe ‘de vervuiler betaalt’.